Rekreacja ruchowa małego dziecka cz. 2 Sedenteryjny tryb życia

sedenteryjny tryb życia

Pojęcie, zakres i funkcje rekreacji ruchowej

Rekreacja ruchowa na przełomie ostatnich wieków przeobraziła się z elitarnej formy spędzania czasu wolnego w popularną dziedzinę aktywności, a w niektórych krajach masową. Tempo tych zmian uzależnione jest w znacznym stopniu od poziomu kultury i zamożności danego społeczeństwa. Pod tym względem sytuacja Polski, choć trochę lepsza niż w niektórych krajach, wciąż odbiega od standardów państw wysoko rozwiniętych. Zmieniamy się wraz z postępem cywilizacji, której prawdziwe oblicze kryje się za falą dobrodziejstw, w postaci poważnych zagrożeń, tj. degradacja środowiska przyrodniczego i zasobów naturalnych, zanieczyszczenia wody i powietrza,  znacznego ograniczenia wysiłku fizycznego i aktywności ruchowej. Wszystkie wymienione czynniki, jak również wiele innych sprzyja rozwojowi chorób cywilizacyjnych, obniżaniu się naturalnej odporności organizmu i trudnościom adaptacyjnym.

W ostatnich latach powstało wiele programów, filmów telewizyjnych, także internetowych (przeważnie w formie instruktażowej), poradników, książek i publikacji obejmujących tematykę rekreacji ruchowej w szerokim kontekście jej znaczenia.
W związku z tym, w dostępnej literaturze możemy spotkać wiele definicji, których treść próbuje przybliżyć nam znaczenie tego terminu.

Jedna z najczęściej cytowanych, również przez dzieci definicji encyklopedycznych brzmi: rekreacja, to aktywny wypoczynek (łac. rekreo – odnowić, ożywić) – forma aktywności umysłowej lub fizycznej podejmowana poza obowiązkami zawodowymi, społecznymi, domowymi i nauką. Stosowana w celu odpoczynku
i rozrywki.[4]

  1. Grabowski zalicza rekreację fizyczną do najbardziej wyspecjalizowanych form uczestnictwa w kulturze fizycznej. Zaś jej uczestnikami mianuje ludzi o zróżnicowanych potrzebach i możliwościach somatyczno-motorycznego rozwoju w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym.[5]
  2. Demel z kolei uważa, że rekreacja fizyczna jest tą postacią rekreacji, w której podstawowym środkiem odnowy i doskonalenia jest aktywność ruchowa. Ponadto
    w swoich rozważaniach podkreśla, że powinna ona dotyczyć ludzi tzw. drugiego
    i trzeciego wieku. Bardzo istotnym czynnikiem jest jej dobrowolność.
    Stąd zróżnicowanie zasięgu społecznego, zależnego od poziomu kultury fizycznej określonych warstw społecznych.[6]

Potocznie rzecz ujmując, rekreację stanowi wszelki ruch generowany przez człowieka w czasie wolnym, dla rozrywki, przyjemności, wypoczynku, relaksu, własnego rozwoju, przynoszący radość i odprężenie, a w konsekwencji harmonię i równowagę zgodną z holistycznym (gr. holos – cały, całkowity) modelem zdrowia.[7]

Rekreacja ruchowa w naszym życiu a sedenteryjny tryb życia

Rekreacja powinna zatem odgrywać w naszym życiu bardzo istotną rolę, a jakże często ją pomijamy, bagatelizujemy, nie dostrzegając jej walorów, tłumacząc się najczęściej brakiem czasu.  Poniżej przedstawiono zaledwie kilka wybranych funkcji jakie spełnia.

Funkcja regeneracyjna – polegająca na wypoczynku będącym odreagowaniem i odstresowaniem w celu uzupełnienia sił niezbędnych do wykonywania pracy i czynności dnia codziennego.

  1. Funkcja regeneracyjna – polegająca na wypoczynku będącym odreagowaniem
    i odstresowaniem w celu uzupełnienia sił niezbędnych do wykonywania pracy
    i czynności dnia codziennego.
  2. Funkcja kompensacyjna – przejawiająca się wyrównywaniem szkód generowanych przez sedenteryjny tryb życia i niedobór świeżego powietrza.
  3. Funkcja rozrywkowa – służy dobrej zabawie, umożliwia pozytywny kontakt
    z innymi, wiąże się z miłym spędzaniem czasu w towarzystwie ludzi o podobnych zamiłowaniach.
  4. Funkcja poznawcza i integracyjna – zalicza się do niej poznawanie nowych miejsc, ludzi, ich kultur i obyczajów.
  5. Funkcja adaptacyjna – pomaga przystosować się do nowych warunków środowiskowych, a także do wzmożonego wysiłku fizycznego.
  6. Funkcja stymulacyjna – wspomaga i pobudza rozwój psychofizyczny jednostki.
  7. Funkcja ekonomiczna – pomaga dbać o właściwy poziom kondycji psychofizycznej, obniża wydatki na ewentualną rehabilitację i leczenie.
  8. Wreszcie funkcja społeczno-ideologiczna – przyczynia się do kreowania odpowiednich wzorców zachowań w życiu jednostki i zbiorowości społecznej.[8]

Wspomniany sedenteryjny tryb życia jest coraz bardziej powszechny. Jest on zjawiskiem niepożądanym, które niesie za sobą wiele negatywnych konsekwencji. Jedynym skutecznym rozwiązaniem na walkę z tą sytuacją jest rekreacja ruchowa, która przyjmuje różne formy. Ponadto możemy się spotkać z różnym podziałem, np. ze względu na intensywność generowanego wysiłku, stopień trudności, porę roku, miejsce ćwiczeń, ilość uczestników: indywidualne, zbiorowe, masowe. Rekreacja fizyczna, jej funkcje, formy, ogólna dostępność, szeroka oferta dostosowana do różnorodnych potrzeb i możliwości jednostki i społeczeństwa, może i powinna pozytywnie wpływać na rozwój aktywności fizycznej współczesnego człowieka, dobrze służąc jego prozdrowotnemu stylowi życia.

Jeśli chodzi o formy jakie przyjmuje, możemy się spotkać z różnym podziałem, np. ze względu na intensywność generowanego wysiłku, stopień trudności, porę roku, miejsce ćwiczeń, ilość uczestników: indywidualne, zbiorowe, masowe. Rekreacja fizyczna, jej funkcje, formy, ogólna dostępność, szeroka oferta dostosowana do różnorodnych potrzeb i możliwości jednostki i społeczeństwa, może i powinna pozytywnie wpływać na rozwój aktywności fizycznej współczesnego człowieka, dobrze służąc jego prozdrowotnemu stylowi życia.

[4]         Wielka Encyklopedia PWN, t. 23, s. 234 Warszawa 2004.

[5]                 H. Grabowski, Teoria fizycznej edukacji. WSiP. Warszawa 1997.

[6]            M. Demel, Pedagogika zdrowia, WSiP, Warszawa 1980

[7]         B. Woynarowska, Holistyczne podejście do zdrowia (W): Biomedyczne podstawy rozwoju
i wychowania s.235-238 PWN Warszawa 2010.

[8]           B. Woynarowska, Aktywność fizyczna w dzieciństwie i młodości. Podręcznik Polskiego Forum         Profilaktyki pod redakcją prof. dr. hab. Piotra Podolca, Medycyna Praktyczna, Kraków 2010.

Czytaj także

„Jak grają najlepsi” – konferencja prasowa

Dzisiaj chciałabym podzielić się z Wami wrażeniami z niezwykłego wydarzenia, które odbyło się 25.03.24 w warszawskim miasteczku edukacyjnym „miniciti” przy Placu Konesera. Miałam przyjemność uczestniczyć w spotkaniu zorganizowanym przez dwie…

Partnerzy portalu