Proces kształcenia dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych nie należy do najłatwiejszych i wymaga zaangażowania wielu jednostek. Nie tylko nauczyciel i szkoła, ale również rodzic musi brać udział w edukacji specjalnej, aby jej rezultaty były efektywniejsze. Komfort dziecka i zadbanie o to, aby jego możliwości były wyrównane z poziomem rówieśników jest tutaj najważniejszy. Jaka jest rola rodzica w procesie edukacji specjalnej i dlaczego nie należy jej lekceważyć?
Co to jest pedagogika specjalna?
Pedagogika specjalna skupia się na nauczaniu dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych wynikających z obniżonych funkcji fizycznych, umysłowych bądź społecznych. Pedagog specjalny za pomocą różnych metod rewalidacyjnych oraz resocjalizacyjnych pomaga w wyrównaniu szans i wspiera dzieci o specjalnych potrzebach w osiąganiu pełni ich możliwości. Ci, którzy wiążą z tym zakątkiem edukacji przyszłość powinni na studiach jednolitych magisterskich wybrać kierunek pedagogika specjalna. Kwalifikacje, które zdobywa tam przyszły pedagog specjalny to między innymi poznanie metod prowadzenia zajęć terapeutycznych, rewalidacyjnych i resocjalizacyjnych, nabycie umiejętności pozwalających na efektywne wspieranie dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz uprawnienia do prowadzenia zajęć z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
Podczas zajęć rewalidacyjnych pedagog pracuje przede wszystkim z dziećmi niepełnosprawnymi intelektualnie bądź z niepełnosprawnościami fizycznymi, a zatem z dziećmi niewidomymi bądź głuchoniemymi. Celem takowych zajęć jest przede wszystkim przygotowanie dziecka do odpowiedniego funkcjonowania w społeczeństwie i zapewnienie szans na optymalny rozwój, skupiając się na umiejętnościach i mocnych stronach ucznia. Zajęcia resocjalizacyjne mają natomiast za zadanie pomóc dzieciom w rozumieniu i procesowaniu swoich emocji, które mogą wpływać na trudności w codziennym funkcjonowaniu z innymi ludźmi. Zarówno podczas zajęć rewalidacyjnych, jak i resocjalizacyjnych kluczową rolę odgrywa nie tylko praca dziecka i pedagoga, ale również rodzica.
Jaka jest rola rodzica w edukacji specjalnej?
Rodzic dziecka o specjalnych potrzebach edukacyjnych ma pełne prawo uczestniczenia w spotkaniach opracowujących indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny dla danego ucznia, dzięki czemu od samego początku procesu edukacji specjalnej rodzic współpracuje z nauczycielami i specjalistami, aby wspólnie opracować plan działania. Zadaniem rodzica jest więc wspomóc zespół szkolny w opracowaniu programu dostosowanego do indywidualnych potrzeb jego dziecka, natomiast kadra placówki musi pamiętać o tym, jak ważna jest współpraca z rodzicami. Efekty nauki i terapii dziecka będą o wiele łatwiej zauważalne, gdy obie strony rzeczywiście będą pracować razem nad stałą poprawą. Nauczyciel powinien traktować tutaj rodzica jako partnera, z którym dzieli się informacjami oraz planami dotyczącymi kolejnych etapów edukacji i terapii. Rodzic najlepiej zna swoje dziecko, jego potrzeby, reakcje, zachowania – jego wiedza jest więc niezbędna zarówno w planowaniu, jak i w ewaluacji procesu nauczania specjalnego. Kiedy rodzic wie, co najlepiej motywuje jego dziecko, a co może potencjalnie sprawić mu dyskomfort bądź wywołać negatywną reakcję, powinien podzielić się tą wiedzą z nauczycielami i specjalistami aby program edukacyjno-terapeutyczny został odpowiednio dostosowany.
Jakie prawa mają rodzice w szkole, jeśli chcą poznać bardziej szczegółowe informacje na temat nauczania ich dziecka o specjalnych potrzebach? Ważny jest tutaj szybki i ciągły przepływ informacji, toteż komunikacja na linii nauczyciel-rodzic powinna być stała i przyjazna, a rodzic pytający o detale programu edukacyjno-terapeutycznego powinien zostać o nich poinformowany. Oznacza to również, że odpowiedź na pytanie, czy rodzic może być na lekcji w szkole także będzie twierdząca: po uzgodnieniu z nauczycielem i specjalistą rodzic ma prawo uczestniczyć w zajęciach z dzieckiem.
