Funkcjonowanie najmłodszych dzieci, czyli od około 6 miesiąca życia do 3 lat jest obszarem, który wymaga szczególnej uwagi, opieki i zrozumienia. W tym okresie dzieci przechodzą przez wiele ważnych etapów rozwoju, mających wpływ na ich zdolności poznawcze, emocjonalne, motoryczne i społeczne. Według opinii Marii Montessori (włoska lekarka, pedagog, twórczyni metody Montessori), to właśnie pierwsze trzy lata życia są kluczowym okresem w rozwoju człowieka i mają ogromny wpływ na jego dalszy rozwój. Montessori określiła tę fazę rozwoju, jako pierwszy okres wrażliwości, który trwa od urodzenia aż do około 6 lat. Podczas jego trwania dziecko ma zdolność do łatwego wchłaniania wiedzy i nabywania umiejętności, w tym językowych, poprzez aktywną eksplorację środowiska w postaci ruchu i zabawy. Dlatego warto zapewnić dzieciom odpowiednie warunki, aby mogły rozwijać swoje talenty i zdolności w sposób indywidualny, naturalny i harmonijny. W zgodzie z przesłaniem M. Montessori, powinniśmy tworzyć środowisko wspierające naukę, rozwijając w pełni potencjał każdego dziecka.
Pamiętajmy, że ruch to podstawa rozwoju człowieka – nasz mózg lubi ruch!!
A jak to jest z czytaniem?
Badania naukowe dotyczące czytania w wieku żłobkowym sugerują, że eksponowanie dzieci na wczesnym etapie życia do języka pisanego i czytania ma korzystny wpływ na ich rozwój językowy i poznawczy. Oczywiście, nauka czytania w tak młodym wieku nie oznacza, że dzieci w wieku żłobkowym będą czytać jak przedszkolaki czy dzieci w wieku szkolnym. Raczej chodzi tu o stymulowanie i rozwijanie pewnych umiejętności językowych oraz rozbudzanie ciekawości wobec słów i książek.
- Wczesna eksploracja liter i słów – dzieci w wieku żłobkowym zaczynają zauważać litery i słowa w swoim otoczeniu. Czytanie im prostych książeczek, recytowanie rymowanek czy używanie zabawek z literami może stymulować ich wczesne zainteresowanie pismem.
- Rozwój słownictwa – dzieci, którym czyta się regularnie, mają większe szanse na rozwinięcie bogatszego słownictwa niż te, które takiej możliwości nie mają. Czytanie bardzo rozszerza zasób słownictwa.
- Wspomaganie rozwoju mózgu – interakcje z książkami i czytanie w młodym wieku wspomaga rozwój mózgu, zwłaszcza obszarów odpowiedzialnych za język i myślenie.
- Pozytywne powiązania z czytaniem w późniejszym życiu – dzieci, które były zachęcane do czytania i miały pozytywne doświadczenia z książkami w młodym wieku, zazwyczaj wykazują większe zainteresowanie czytaniem w późniejszych latach życia.
Warto jednak pamiętać, że oczekiwania wobec dzieci w wieku żłobkowym nie powinny być zbyt wysokie. Czytanie w tym wieku powinno być przede wszystkim przyjemnością i pozytywnym doświadczeniem. Rodzice i opiekunowie mogą czytać dzieciom bajki i rymowanki, rozmawiać z nimi, odpowiadać na pytania i budować pozytywne skojarzenia z czytaniem.
Ważne jest, aby pamiętać, że każde dziecko rozwija się w swoim tempie, więc niektóre dzieci mogą wykazywać większe zainteresowanie czytaniem w żłobku, podczas gdy inne nie koniecznie. Kluczową sprawą jest stworzenie zachęcającego i stymulującego środowiska, które wspiera naturalne zainteresowanie dziecka światem literatury i językiem pisanym.
Funkcjonowanie najmłodszych dzieci w wieku żłobkowym wymaga indywidualnego podejścia, uwzględnienia ich podstawowych potrzeb rozwojowych. Żłobek powinien być instytucją, która wspiera samodzielność, rozwój motoryczny, komunikację językową i edukację sensoryczną. Słowem tworzy idealne środowisko do harmonijnego rozwoju najmłodszych dzieci. Dobra komunikacja między personelem żłobka a rodzicami oraz indywidualna opieka nad każdym dzieckiem to kluczowe elementy dla zapewnienia każdemu dziecku poczucia bezpieczeństwa i wsparcia w tym najważniejszym okresie życia.
Co do zalecanych technik czytania, proponuję zapoznania się z publikacją:
Doman G., Doman J., Jak nauczyć małe dziecko czytać – cicha rewolucja; Excalibur, Bydgoszcz 1992.
