Każdy z nas w toku nauki w szkole uczy się czytać i pisać, zdobywamy umiejętności matematyczne i językowe. Coraz częściej mówi się o tym, że do tego pakietu dodać należy także kompetencje cyfrowe, które stają się niezbędne do funkcjonowania w społeczeństwie XXI wieku. Są niezwykle ważne i należy stale je rozwijać, by łatwo odnajdywać się w zmieniającej się rzeczywistości.
Kompetencje cyfrowe – co to takiego?
Kompetencje cyfrowe to zbiór wiedzy, umiejętności i postaw umożliwiających sprawne życie w nowoczesnym społeczeństwie. Pandemia znacząco zmieniła nasze przyzwyczajenia, ogromną część życia przenieśliśmy do świata wirtualnego. Za pośrednictwem komputera dzieci uczęszczają do szkoły, a dorośli studiują i pracują w trybie online. Przez Internet robimy zakupy, odbywamy wizyty lekarskie, a także zwiedzamy muzea czy oglądamy spektakle teatralne. Bez dobrze rozwiniętych kompetencji cyfrowych poruszanie się w wirtualnej rzeczywistości jest trudne, a dla niektórych niemożliwe. Można to z łatwością zauważyć obserwując rodziców czy dziadków, którzy mają mniej rozwinięte kompetencje cyfrowe, a w Internecie czują się nieswojo, nie ufają nowoczesnym technologiom, nie potrafią tak szybko odnaleźć się w pracy zdalnej, a wizyta u lekarza w formie online ich przeraża. Właśnie dlatego, już od najmłodszych lat, uczy się dzieci posługiwania komputerem, bezpiecznego korzystania z Internetu, a także wyszukiwania informacji, rozumienia ich, selekcjonowania i poddawania krytycznej ocenie. W skład kompetencji cyfrowych wchodzą również kompetencje funkcjonalne, które pozwalają na wykorzystanie zdobytych umiejętności w różnych sferach życia codziennego.
Obecnie opracowywany jest Program Rozwoju Kompetencji Cyfrowych do 2030 roku, którego celem jest stały wzrost poziomu kompetencji cyfrowych poprzez zapewnienie każdemu możliwości ich rozwoju stosownie do potrzeb. Wszelkie działania mają prowadzić do budowy nowoczesnego społeczeństwa i zniwelowania cyfrowego wykluczenia osób starszych czy mniej zamożnych. Program przewiduje rozwój umiejętności wśród wszystkich obywateli – począwszy od etapu edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej aż do wieku senioralnego.
Kiedy zacząć rozwijanie kompetencji cyfrowych?
XXI wiek zapewnia powszechny dostęp do technologii, komputerów i Internetu. Już kilkunastomiesięczne dzieci są w stanie wykonać podstawowe działania na komputerze, tablecie czy smartfonie. Nowoczesność pozwala na naukę i niesamowitą podróż po wirtualnym świecie. Dla najmłodszych dostępne są liczne gry edukacyjne umożliwiające w ciekawy i angażujący sposób poznawanie świata przyrody, rozmaitych słów, a także liter czy cyfr. Kształtowanie kompetencji cyfrowych u dzieci w wieku przedszkolnym polega na nauce obsługi różnych sprzętów oraz na bezpiecznym korzystaniu z dobrodziejstw technologii. Ma także przeciwdziałać bezrefleksyjnemu oglądaniu wszelkich treści dostępnych w sieci oraz uczyć odpowiedzialności za to, co robimy, umieszczamy i piszemy w Internecie. Kompetencje cyfrowe w przedszkolu mogą stanowić przedmiot rozmaitych zajęć, wprowadzać maluchy w bezpieczny, wirtualny świat, ukazywać korzyści płynące z używania tabletów, komputerów czy smartfonów, ale także uczyć przyrody, matematyki czy języków obcych. Doskonałym narzędziem umożliwiającym dzieciom naukę w ruchu jest podłoga interaktywna – Magiczny Dywan onEvo.
Rozwijanie kompetencji cyfrowych w przedszkolu – przykłady
Kształtowanie kompetencji cyfrowych u dzieci w wieku przedszkolnym może opierać się na rozmaitych działaniach zarówno indywidulnych, jak i grupowych. TIK (technologie informacyjno-komunikacyjne) mogą stanowić doskonałe narzędzie umożliwiające skupienie uwagi i wzbudzenie zaciekawienia w najmłodszych. To również doskonały sposób na połączenie nauki i zabawy. Dzieci, dla których laptop, ekran monitora czy smartfon są narzędziami powszednimi, towarzyszącymi im, na co dzień, chętniej będą brały udział w zabawach i ćwiczeniach z udziałem nowoczesnych pomocy dydaktycznych. Podczas wykorzystywania takich narzędzi w trakcie zajęć, jest duża szansa, że dziecko zauważy nowe, wartościowe możliwości technologii i częściej będzie aktywnie spędzać czas w sieci, zamiast biernie oglądać filmiki czy bajki. Kompetencje cyfrowe w przedszkolu mogą stanowić przedmiot całych zajęć w placówce lub być elementem zajęć rytmicznych, przyrodniczych czy językowych. Wśród najczęściej wykorzystywanych narzędzi wymienia się korzystanie z tablic interaktywnych, naukę kodowania i dekodowania czy prezentowanie gier i filmów edukacyjnych. W przedszkolach odbywają się także zajęcia zapoznające dzieci z wybranymi stronami internetowymi, ale również uświadamiające zagrożenia, jakie czyhają na nas w sieci.
