Nauka w pandemii. Edukacja domowa czy tradycyjna?

nauczanie domowe

Proces nauczania w dobie koronawirusa a nauczanie: domowe czy tradycyjne?

Biorąc pod uwagę obecną sytuację w jakiej wszyscy się znaleźliśmy, nauczanie domowe, czyli homeschooling zdecydowanie wygrywa.

Według dostępnych źródeł informacji, początki nauczania domowego sięgają końca XVIII wieku i dotyczą dzieci z uprzywilejowanych sfer wyższych. Popularne w owych czasach guwernantki uczyły literatury, historii, sztuki, języków obcych, wiedzy o świecie.

W Polsce homeschooling zadomowił się i zalegalizował w 1991 roku. Najprawdopodobniej spowodowane to było chęcią objęcia nad własnym dzieckiem całkowitej opieki przez rodziców. W tym również ścieżki edukacyjnej. Przyczyny tego stanu rzeczy mają różne podłoże. Niewątpliwie, jak każdy system, tak radykalna decyzja ma swoje zalety i wady.

Nauczanie domowe – wady i zalety

Zacznijmy od zalet:

  1. Rodzic (przeważnie matka) bierze na siebie całą odpowiedzialność w kwestii kształcenia swojego dziecka.
  2. W związku z tym cała uwaga skierowana jest na jedno dziecko. Proces nauczania i sposoby są dostosowane do aktualnych potrzeb i możliwości jednostki. Normalnie w klasie liczącej do 30 osób nie ma takiej możliwości.
  3. Dziecko nie musi wstawać regularnie (w szkolnictwie tradycyjnym często bardzo wcześnie). gdyż czas, formę i miejsce nauki wybiera rodzic.
  4. Nauka systematyczności i odpowiedzialności od najmłodszych lat. Dziecko w sposób naturalny wdrażane jest do takiego systemu nauki.
  5. Brak stresu, który zwykle towarzyszy klasówkom i odpytywaniu.
  6. Brak prac domowych, czyli więcej czasu na rozwijanie własnych pasji i zainteresowań.
  7. Regularne i zdrowe posiłki ( z założenia – mamy dziecko pod stałą kontrolą).
  8. W przypadku choroby dziecko bez problemu nadrobi powstałe zaległości i pozostaje pod najlepszą opieką.
  9. Płynność nauczania – możliwość zrobienia np. dwóch klas w roku lub rozciągnięcie materiału
    w wymaganym dla dziecka czasie.

Skoro wszystko wygląda tak dobrze, zastanówmy się czy istnieją jakieś wady tego systemu?

Wady:

  1. Rodzic musi wykazać się kompetencjami umożliwiającymi nauczanie w domu.
  2. Rodzic musi sam zapewnić dziecku wszelkie pomoce naukowe.
  3. Izolacja – rodzic musi zadbać o to, żeby dziecko miało właściwy kontakt z rówieśnikami.
  4. Dziecko ma niewielką sposobność podjęcia pracy zespołowej, sprawdzenia swoich możliwości przywódczych.
  5. Pod znakiem zapytania pozostaje samodzielność w kwestii załatwiania swoich spraw
    w przyszłości.
  6. Decyzyjność, a właściwie jej brak. Skoro mama decyduje o wszystkim.

nauczanie domowe

Ponieważ nie jestem specjalistą w zakresie nauczania domowego, o wypowiedź w tej kontrowersyjnej sprawie poprosiłam Pana dr. Andrzeja Mazana, dyrektora szkół Kolegium św. Rodziny w Warszawie – placówek prowadzących nauczanie domowe.

Panie Profesorze, proszę powiedzieć, jaka jest tak naprawdę różnica w procesie nauczania między klasycznym nauczaniem domowym, a obecną sytuacją szkolnictwa związaną z koronawirusem i nauczaniem online?

”Obecna sytuacja, w której dzieci przymusowo są w domu ma niewiele wspólnego z edukacją domową. Dzieci wciąż są w szkole, pod nadzorem nauczycieli i to oni wyznaczają co zrobić i na kiedy. Rodzice mają jedynie umożliwić im tylko uczestnictwo w tym procesie. W tej sytuacji rodzice raczej czują się zwolnieni z uczenia przedmiotów. I niech tak pozostanie. Pozostawiłbym odpowiedzialność za szkolne zadania dzieciom, niezależnie od tego, jak to się skończy. Bez presji na oceny. Polecałbym dystans.

Czy nauczanie domowe może powodować konflikty?

Chodzi o to by w domu nie było zajmowania się cały czas nauką i tworzeniem szkoły w domu.
Dom nie jest od tego by go zamieniać w szkołę. Obawiam się bowiem, że przez nauczanie domowe dom będzie jeszcze jednym źródłem konfliktów, ponieważ przymusowa kwarantanna bez możliwości społecznych relacji jest nie do wytrzymania na dłuższą metę. Trzeba zadbać o to jak to przeżyć w znośnej równowadze emocjonalnej. Rodzice, gdy dzieci są w nauczaniu stacjonarnym nie są dobrymi nauczycielami. Uczenie własnych dzieci wg programu szkolnego jest niewykonalne a co najmniej bardzo trudne.

Jak umilić proces nauczania w domu?

Dla rodziców i dzieci polecałbym wszelkie wspólne zajęcia i to takie, które wszystkim a zwłaszcza dzieciom sprawiają frajdę. Niech to będą planszówki, wspólne wypady do lasu, wspólne majsterkowanie, planowanie wakacji i takie z marzeniami bez ograniczeń , z zaglądaniem do internetu, szukaniem tego co najciekawsze i zdumiewające.   Niech to będzie głośne czytanie kryminałów np. z podziałem na role. Lepiej niech to będzie wspólne pisanie kryminałów. Zalecałbym wspólne obejrzenie dobrej komedii.

Z nauki niech dzieci zajmą się tym przedmiotem, który ich najbardziej interesuje. Polecałbym spokojne przygotowanie się do egzaminów ośmioklasisty korzystając z testów CKE czy egzaminów maturalnych. Ale też z umiarem. Bo nie chodzi o to by rozwiązać jak najwięcej, ale mało lecz sensownie.

A edukacja domowa to całkiem inna sprawa. I to jest temat, który z obecną sytuacją się nie łączy.
Bo edukacja domowa wymaga wolności , a my mamy sytuację przymusu…”

Bardzo dziękuję za tę wypowiedź.

Zapraszam wszystkich do lektury kolejnej części artykułu: „Edukacja domowa to przyszłość”, który ukaże się niebawem.

Czytaj także

„Jak grają najlepsi” – konferencja prasowa

Dzisiaj chciałabym podzielić się z Wami wrażeniami z niezwykłego wydarzenia, które odbyło się 25.03.24 w warszawskim miasteczku edukacyjnym „miniciti” przy Placu Konesera. Miałam przyjemność uczestniczyć w spotkaniu zorganizowanym przez dwie…

Partnerzy portalu