Dzieci zaczynają uczęszczać do żłobka zazwyczaj w wieku około 1. roku i przebywają w nim do 3. roku życia. Potem przechodzą o stopień wyżej – do przedszkola. Z uwagi na fakt, że pierwsze 3 lata życia każdego dziecka są najważniejszym okresem w życiu pod względem jego rozwoju, zarówno fizycznego, jak i psychicznego, w tym czasie ma miejsce wiele kluczowych procesów, kształtujących przyszłość dziecka, wpływających na jego potencjał rozwojowy.
Wybitna włoska pedagog i lekarz – Maria Montessori zauważyła, że dzieci w wieku od urodzenia do trzech lat przechodzą przez „okres wrażliwości”, podczas którego są szczególnie podatne na naukę, dynamicznie rozwijają swoje zmysły oraz umiejętności. W związku z tym edukacja w tym okresie powinna być ukierunkowana na rozwijanie samodzielności, umiejętności praktycznych i kształtowanie zmysłów. Maria Montessori wierzyła, że szczególnie początkowe lata życia stanowią fundament rozwojowy człowieka i dlatego istotne jest stworzenie odpowiedniego otoczenia i podejścia, aby w pełni wykorzystać potencjał rozwoju każdego dziecka. Według założeń autorki Metody Montessori, nauczyciel pełni rolę obserwatora i przewodnika, dostarczając odpowiednich materiałów i stymulacji, nie narzucając jednocześnie gotowych odpowiedzi ani nie kontrolując ścisłego procesu nauczania. Samo dziecko powinno być aktywnym uczestnikiem swojego własnego rozwoju. To okres czasu, w którym dzieci chłoną wiedzę z otoczenia i uczą się poprzez interakcję z nim.
Pierwsze lata życia są krytyczne dla rozwoju mózgu dziecka. W tym okresie zachodzą liczne procesy neurologiczne, takie jak tworzenie połączeń neuronalnych, wpływających na zdolności poznawcze i intelektualne dziecka w późniejszym życiu. Wpływa to na naukę, zdolności rozwiązywania problemów, pamięć i wiele innych aspektów funkcjonowania umysłowego. Okres pierwszych trzech lat życia jest także kluczowy dla rozwoju umiejętności językowych. Dzieci w tym właśnie wieku są najbardziej podatne na naukę języka. Są zdolne szybko przyswajać nowe słowa, struktury gramatyczne, kształtować wszelkie umiejętności komunikacyjne.
Emocjonalny fundament
To również czas, w którym kształtuje się podstawowy fundament emocjonalny dziecka. Stosunki z opiekunami i doświadczenia emocjonalne, takie jak miłość, bezpieczeństwo i wsparcie, odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu prawidłowego rozwoju emocjonalnego dziecka. Wczesne doświadczenia emocjonalne mogą w znacznej mierze wpłynąć na zdolność do nawiązywania relacji w przyszłości. Dlatego tym aspektom należy poświęcić dużo uwagi.
Wpływ najbliższego otoczenia
Rodzice, opiekunowie i otoczenie mają ogromny wpływ na rozwój dziecka w pierwszych latach życia. Jako pierwsi nauczyciele i opiekunowie, odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu środowiska, w którym dziecko się rozwija. Ich rola jest absolutnie nadrzędna. Dlatego powinni mieć możliwość wypowiedzenia się a tym samym wpływ na to co dzieję się z ich dziećmi np. podczas pobytu w żłobku.
Dzieci w tym wieku wymagają uwagi dorosłego, każde z nich jest inne i ma różne potrzeby. Często w placówkach opiekuńczo-wychowawczych brakuje personelu, a szczególnie wykwalifikowanych pedagogów i to w pierwszej kolejności należałoby zmienić. Głos rodziców jest w stanie zmienić system.
